Engelliler Federasyonu sorunlara değindi, taleplerini dile getirdi

Kıbrıs Türk Engelliler Federasyonu, 10-16 Mayıs Engelliler Haftası dolayısıyla engellilerin karşılaştığı sosyal, ekonomik ve yasal sorunlara dikkat çekerek, taleplerini dile getirdi.

Kıbrıs Türk Engelliler Federasyonu’na bağlı Kıbrıs Türk Görmezler Derneği, Engelli Aileleri Dayanışma Derneği, Kıbrıs Türk Zihinsel Engelliler Derneği ve Umut Otizm Derneği, Mehmet Ali Tatlıyay Eğitim ve Kültür Salonu’nda basın toplantısı düzenledi.

Toplantıda, engelli dairesinin oluşturulması, istihdam sorunu, Engelsiz Yaşam Evi’nin yatılı bölümünün hayata geçmesi, BM Engelli Hakları Bildirgesi’nin uygulanması gibi konularda yaşanan sorunlara işaret edildi.

-Yücetürk: “650 engelli iş bekliyor”

Kıbrıs Türk Engelliler Federasyonu ve Kıbrıs Türk Görmezler Derneği Başkanı Derviş Yücetürk, amaçlarının hafta boyunca ülkede yaşayan 6 bin 500 engellinin sosyal ve ekonomik sorunlarını dile getirmek olduğunu söyledi. 

Yücetürk, “1976 yılından beri, yarım asırdır mücadelemizi sürdürüyoruz.” diyerek, 14 maddelik bir istem paketleri olduğunu kaydetti.

Engellilerin en büyük sorunlarının engelli dairesinin oluşturulmaması olduğunu dile getiren Yücetürk, bir çatı altında sorunların çözümlenebilmesi adına buna ihtiyaç duyulduğunu belirtti.

Engelli bireylerinin istihdam sorunu bulunduğuna işaret eden Yücetürk, “Bugün var olan Engelleri Koruma Rehabilite ve İstihdam Yasası 1993 yılında çıktı. Ama istihdam sorunumuz henüz çözümlenemedi. Bugün 630 engelli iş bekliyor” dedi.

Engellilere yapılan nakdi yardımın yetersiz olduğunu söyleyen Yücetürk, istihdam edilemeyen engellilere en az asgari ücret düzeyinde bir maaş bağlanması gerektiğini dile getirdi.

Meclis’ten geçen BM Engelli Hakları Bildirgesi’nin uygulanması için gerekli tüzüklerin çıkarılması çağrısında bulunan Yücetürk, engellerin derecelendirme tüzüğüyle ilgili de bugüne kadar hiçbir çalışma yapılmadığını söyledi.

“Yerel idarelerin hepsi sınıfta kalmıştır.” diyen Yücetürk, imar edilecek yerlerin 2016 yılında çıkarılan Engelli Standartlar Tüzüğü çerçevesinde inşa edilmesi gerektiğini ancak kamuya açık yerlerin engellilere uygun yapılmadığını belirtti.

Derviş Yücetürk, “Gelmiş geçmiş tüm hükümetler sınıfta kalmıştır.” şeklinde konuşarak, hepsinin engelli sorunlarını bildiklerini, hak verdiklerini, ancak icraatta bulunmadıklarını savundu.

Engellilerle ilgili yasanın engelliye değil, hastalara yaradığını savunan Yücetürk, engelli sınıflarının belli olduğunu yasanın; görme, zihinsel engelli, otizm gibi insanlara hitap etmesi gerekirken, böbrek, kanser, kalp hastası, madde bağımlıları gibi kişilerin yasadan yararlandıkları eleştirisinde bulundu.

Engelsiz Yaşam Evi’nin “eğlence merkezine döndüğünü” savunan Yücetürk, merkezin yatılı bölümünün hizmete geçmediğini, yönetenlerin artık seslerini duyması gerektiğini söyledi.

-Arı

Engelli Aileleri Dayanışma Derneği Başkanı Refia Arı, 31 yaşında Down Sendromlu bir oğlu olduğunu, o günden beri engelliler için birçok proje yaptığını belirtti.

Arı, ülkede 30 yıl öncesine göre gelişme kaydedildiğini söyleyerek, en son Engelsiz Yaşam Evi’nin açıldığını ancak yatılı hale getirilemediğini belirtti.

Engelsiz Yaşam Evi’nin Haziran ayında yatılı olarak hizmete gireceğine dair bilgi aldığını söyleyen Arı, yaşam evinin hizmete girmesiyle engelli ailelerinin, kendilerinden sonra çocuklarına ne olacağı yönündeki kaygılarından kurtulacaklarını kaydetti.  

Arı, Engelsiz Yaşam Evi’nin teşkilat ve personel yasasının da Meclis’te olduğu ve ivedilikle geçirileceği bilgisini edindiğini söyledi.

İlgili bakanlığın otizm merkezi açma çalışmaları bulunduğunu da dile getiren Arı, “Ümit ederim ki bu aldığımız haberler gerçek olur. Bundan sonra daha güzel günler görürüz.” dedi. 

-Çaluda

Kıbrıs Türk Zihinsel Engelliler Derneği Başkanı Melek Çaluda, kendisinin de bir engelli annesi olduğunu söyleyerek, sorunları birebir yaşadıklarını dile getirdi.

Engellilik sorununun diğer toplumsal sorunların bir parçası olduğunu ifade eden Çaluda, bu engellerin kamu politikaları ve toplumsal düzenlenmelerle ortadan kaldırılması gerektiğini vurguladı.

Çaluda, ülkede bir erken tanı merkezine acil ihtiyaç duyulduğunu söyleyerek, engellinin anayasası olan ve engelliler için eğitim, istihdam, sosyal ve siyasi katılım, sosyal güvenlik ve yoksulluk alanlarında özel önlemler alma sorumluluğunu getiren sözleşmelerin de kâğıt üzerinde kaldığını söyledi.

Meclis’ten geçen BM Engelli Hakları Bildirgesi’nin acilen uygulanması için gerekli tüzüklerin ivedilikle çıkarılmasını talep eden Çaluda, 2010 yılında yasallaşan sözleşmenin tüzüklerinin 15 yıldır hazırlanamamasını eleştirdi. 

Çaluda, Özel Eğitim Tüzüğü’nün de yürürlüğe girmediğini belirterek, özel gereksinimli ailelere verilecek aile danışmanlık hizmetlerinin uygulanmasını talep etti.

Engellilerin birçok konuda sorunları olduğunu anlatan Çaluda, “Bir de çocuklarımızın hakları olan anne baba öldükten sonra annenin veya babanın maaşlarını alma hakları var. Bu uygulamaya geçmiştir. Ancak anne ve babanın maaşlarını aldığı zaman kendi yasal hakları olan maaşları kesilmektedir.” dedi.

Çaluda, yasada düzenlenme yapılmasının önemine işaret ederek, “Çünkü yasal hakları olan engellilerimizin maaşlarının bu yaşam şartlarında asla kesilmemesi gerekir.” ifadesini kullandı.

Engelli bireye yönelik olumsuz bakış açısına da dikkat çeken Çaluda, dezavantajlı bireylerin sosyal entegrasyon eksikliği yaşadıklarını söyledi.

Çaluda, fiziksel engelleri aşmanın zihindeki engelleri aşmaktan daha kolay olduğunu söyleyerek, devlet ve sivil toplum örgütleri el ele verdiği takdirde özel bireyler için daha çok şey yapılabileceğine inanç belirtti.

-Özerdem

Umut Otizm Derneği Başkanı Mustafa Özerdem de dünyaya bakıldığı zaman küçük gayretlerle büyük adımlar atıldığını ancak KKTC’nin bu adımları atmaya geç kaldığını söyledi. 

Yasalarda yer alan birçok maddenin uygulanmadığını dile getiren Özerdem, tüzük eksikliği nedeniyle çocukların yeteneklerine göre değil hangi okul kabul ederse oraya yönlendirildiğini söyledi.

Özerdem, otizmli bireyler için haziran ayında açılması beklenen bir ev olduğunu dile getirerek, oradan çok büyük beklentileri olduğunu kaydetti.

Devletin engelliler konusunda proaktif olması gerektiğini ifade eden Özerdem, “Bugün otizm tanısı almış bir bireyin okula gitmesi bile ciddi anlamda sıkıntı. Arabanız ve vaktiniz varsa okula gölge abisi veya gölge ablasıyla bırakabiliyorsunuz. Aksi takdirde okula alınmıyor.” dedi.

Özerdem, otizmli bireyin okula otobüsle gitmesi konusunda da sorun yaşadığını söyleyerek, çocukların firmanın kararına göre otobüse alındığını belirtti.

Yaşananların denetimsizlikten kaynaklandığını söyleyen Özerdem, “Nereden tutsak elimizde kalan bir sistem var.” şeklinde konuştu.

Özerdem, yetkililerin engellilere yeterli ilgiliyi göstermediğini söyledi.